Telefon: 0276 / 224 6024 -227 40 68
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLU - ARABULUCULUK
ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLU - ARABULUCULUK

MAHKEMESİZ ÇÖZÜM

                        6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 2013 yılında yürürlüğe girmesinden sonra Uşak İlinde de eğitimlerini tamamlayıp yazılı ve mülakat sınavlarında başarılı olan Avukat Arabulucular, Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Siciline kayıt olarak yetkili hale gelmişlerdir.

                        Uşak İlinde faaliyet gösteren Avukat Arabulucular tarafından kurulan Uşak Arabulucular Derneğinin Tüzüğü de 30.03.2017 tarihinde Uşak Valiliğince uygun bulunmuş ve derneğimiz öncelikle tanıtım-bilgilendirme faaliyetlerine başlamıştır.

                        Uşak Arabulucular Derneği olarak, toplumda henüz tam olarak bilinmeyen ve yeni yeni duyulan Arabuluculuk hakkında, Uşak İlindeki Sivil Toplum Kuruluşlarına Arabuluculuk hakkında bilgi vermek, Arabuluculuğu anlatmak istiyoruz.

                        Bu anlamda bazen yazılı ve görsel tanıtımlar, bazen de toplantı, sunum yada sempozyum şeklinde aktiviteler de yapacak olmakla birlikte öncelikle bu yazımızla Arabuluculuk hakkında bir ön bilgilendirme yapmak istedik.

                        Arabuluculuk yöntemi diğer illerimizde fiilen uygulanmakta olup bugüne kadar arabuluculara başvurulan anlaşmazlıklarda anlaşmaya varma oranı % 90 lar civarındadır. 2017 yılının ilk 3 ayında 5925 arabuluculuk yapılmış, bunların % 93 ü bir günde çözümlenirken %  94 ü anlaşmayla sonuçlanmıştır.

                        Arabuluculuk, özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümünde uygulanan Mahkeme dışı etkin bir çözüm yoludur. Bu çözüm yolunda taraflar aralarındaki anlaşmazlığı Mahkemeye gitmek yerine Arabulucuya giderek çözüme kavuşturabilirler.

                        Arabulucu nezdinde oluşturulan anlaşma, mahkeme kararı yerine geçmektedir.

                        Tarafların arabulucuya başvurmuş olması onların mahkemeye gitme hakkını ortadan kaldırmamaktadır. Taraflar Arabulucu nezdinde anlaşamazlarsa, anlaşmazlık tutanağı düzenleterek mahkemelere dava açma yoluna gidebilirler.

                        Ticari uyuşmazlıklar, fikri ve sınai (marka-patent gibi) uyuşmazlılar, tüketici hukukundan doğan anlaşmazlıklar, işçi-işveren anlaşmazlıklarındaki işe iade ve işçilik alacakları için, aile hukukundaki anlaşmazlıklar için (boşanma kararı hariç), kira uyuşmazlıkları ve ortaklığın giderilmesi uyuşmazlıkları gibi hukuki uyuşmazlık konuları için Arabulucuya başvurulabilir.

                        Kişiler Arabulucuya başvurmakta serbest olduğu gibi, başvuru yaptıktan sonra arabuluculuğun her aşamasında da vazgeçip dava yoluna gidebilirler. Yani Arabulucuya başvurmak dava açma hakkını ortadan kaldırmaz.

                        Taraflar Adalet Bakanlığı Arabulucular Listesinden istedikleri arabulucuyu seçebilirler. İsterlerse birden fazla arabulucu da seçebilirler.

                        Arabuluculuk mahkemeye göre daha az masraflı olduğundan ekonomiktir. Bu sistemde dava açma harcı, karar harcı, bilirkişi ücreti, keşif masrafı gibi masraflar  yoktur.

                        Arabulucuya dava açmadan önce başvurulabileceği gibi dava açıldıktan sonra da davanın her aşamasında başvurulabilir.

                        Arabuluculuk sisteminde taraflar çözümü kendileri bulmaktadır.

                        Arabulucu taraflara (Kanundaki mevcut durum) bir çözüm önerisi sunmaz, çözüm dayatmaz, karar vermez. Bu konu mevcut değişiklik tasarısında "tarafların anlaşamaması durumunda son aşamada çözüm önerisinde bulunabilir" şeklinde düzenlenmiştir.

                        Arabulucu, bağımsız, tarafsız, bu alanda eğitim almış bir hukukçudur.

                        Arabuluculuk hizmeti ücrete tabidir. Uyuşmazlığın konusuna göre saat ücreti yada anlaşma değeri üzerinden nispi olarak ödenir. Aksine bir anlaşma yoksa ücret taraflarca eşit olarak ödenir. Bu ücret davalardaki avukatlık ücretinden daha düşüktür.

                        Günümüzde Belediyeler gibi kamu kurumları ile olan özel hukuk uyuşmazlıkları da Arabuluculuk yöntemiyle çözülmektedir.

                        Taraflar arabuluculuk görüşmesine bizzat yani sadece kendileri katılabileceği gibi avukatlarıyla birlikte de katılabilirler. Hatta isterlerse kendileri katılmayıp bu konuda özel yetki verdikleri avukatları da arabuluculuk görüşmesine katılabilir.

                        Bizim önerimiz tarafların kendilerinin avukatlarıyla birlikte arabuluculuk görüşmesine katılmasıdır. Çünkü Arabuluculuktaki çözülecek uyuşmazlık hukuki bir uyuşmazlıktır ve tarafların hukuki destek alması kendileri açısından faydalıdır. Bu şekilde taraflar hem aralarındaki hukuki anlaşmazlığı bizzat çözecekler hem de devam eden süreçteki ilişkilerinin devamını sağlamış olacaklar, ayrıca avukatlarının da yanlarında olması sebebiyle hukuki destek alabileceklerdir.

                        Arabuluculuğun bir önemli özelliği de gizlilik esasına tabi olmasıdır. Mahkemeye dava açıldığında mahkeme süreci ve dava dosyasına sunulan belgelerin gizliliği mümkün değilken arabuluculuk sürecinde hem görüşmeler, hem teklifler hem de sunulan belgelerin gizliliği esastır. Konuşulanlar ve sunulan belgeler dışarıya açıklanamaz. Bu gizliliği ihlal eden taraflar veya arabulucu 6 aya kadar hapis cezası alır.

                        Bu gizlilik özelliği sayesinde taraflar arasındaki ailevi sırlar, ticari sırlar sadece taraflar arasında kalır, başkalarınca öğrenilemez. Gizlilik konusunun özellikle ticaret ve sanayi şirketleri açısından çok önemli olduğunu düşünüyoruz.

                        Mahkemede açılacak bir davaya tacirin, esnafın, şirketin tüm belge ve bilgilerinin, belki de ticari sırlarının sunulması gerekirken Arabuluculuk görüşmesine hiçbir belge bilgi sunma gerek ve zorunluluğu yoktur.

                        Yine Mahkemeye sunulan belgeler taraflarca hatta başkalarınca da bakılıp incelenebilirken Arabuluculuk görüşmesine belge getirilse bile siz izin verirseniz karşı taraf bu belgeyi görebilir, başkasının bu belgeleri görme, inceleme imkanı yoktur.

                        Mahkemede duruşmalar herkese açıkken, yani isteyen herkes gelip istediği duruşmayı izleyebilirken, arabuluculuk görüşmesine sadece taraflar ve avukatları katılabilirler ve bu süreçteki görüşmeler, belge ve bilgiler taraflar istemedikçe açıklanamaz.

                        İş çevreleri arasından diğer bir önemli konu işçilik uyuşmazlıklarıdır.

                        İş Mahkemeleri Kanunu Değişiklik Tasarısı Başbakanlığa sunulmuş olup çok kısa bir sürede Meclise gelip Kanun değişecektir.

                        Bu değişiklikle önceden İş Mahkemelerine giden uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurmak zorunlu hale gelecektir. Yani Arabulucuya başvuru bir dava şartı haline gelecek, Arabulucuya gidilmeden İş Mahkemelerinde açılan davalar dava şartı eksikliği sebebiyle reddedilecektir.

                        İşçi uyuşmazlıklarının dava yerine Arabuluculuk yöntemiyle çözülmesi hem işverenler hem de işçiler açısından birçok avantaj sağlamaktadır.

                        İşverenler açısından, mevcut ticari sıkıntılarının, risklerinin yanında bir de davalardan ne çıkacağını bilmeden davanın sürdürülmesi ayrı bir risk olduğu gibi, işçiler açısından da ne kadar süreceği belli olmayan ve dava sonunda tahsil edip edemeyeceği  belli olmayan bir alacak için dava açmak, masraflar yapmak yerine, her iki tarafın Arabulucu nezdinde karşılıklı oturarak, birbirlerini tatmin edeceği bir rakamda anlaşmaları ve anlaşma sonucunda el sıkışarak masadan kalkmalarının daha avantajlı olduğu gibi, ayrıca taraflar aralarındaki uyuşmazlığı bizzat kendilerinin çözmüş olması sebebiyle toplumsal barışa da katkı sağlamış olacaklardır.

                        Mesela işveren o gün işten çıkarmak zorunda kaldığı işçiyi daha sonra rahatlıkla çağırabilecek, yada yaşlı gördüğü için çıkarmak istediği işçi yerine o işçinin çocuklarını veya yakınını işe alabilecektir.

                        Mahkemeler belki taraflar arasındaki hukuki uyuşmazlığı çözmekte ancak dava sonunda taraflar arasındaki anlaşmazlık yani bizim deyimimizle küslük devam etmektedir. Oysa Arabuluculuk sonunda hem hukuki anlaşmazlık çözülmekte hem de taraflar arasındaki husumet de ortadan kalkmaktadır.

                        Bu anlamda da Arabuluculuk Toplumsal Barış Projesidir.

                        Arabuluculuk, kültür olarak da aslında esnafımızın, ticaret erbabımızın bildiği bir yöntemdir. Esnaflar arasındaki Ahilik kültürü aslında bir nevi arabuluculuktur. Köyde, mahallede, sokakta taraflar arasında bir anlaşmazlık olduğunda muhtara yada mahallenin, sokağın büyüğüne, eski esnafa-tacire gidilip sorunun çözümümün istenilmesi kültürü de bir nevi arabuluculuktur.

                        Arabuluculuk sayesinde, yıllar süren yada yıllarca sürecek ve tarafları hem madden hem de manen yıpratan uyuşmazlıklar belki de 1-2 saat içinde çözümlenmiş olacaktır.

                        Taraflar Mahkemelerde rahatça konuşamazken, dertlerini ve isteklerini karşı tarafa rahatça anlatamazken arabulucuda rahatça konuşup, taleplerini, sebeplerini karşı tarafa doğrudan ve istedikleri şekilde anlatabileceklerdir.

                        Arabulucuya başvuran tarafın birisinin ekonomik yönden güçlü, diğerinin ekonomik yönden güçsüz, birisinin işveren diğerinin işçi yada birisinin alacaklı diğerinin borçlu olmasının bir önemi yoktur. Arabulucu, tarafların yanında avukatları olmasa bile taraflara eşit davranacağı gibi taraflar da arabuluculuk sürecinde eşit haklara sahiptir.

                        Arabuluculuk süreci sonunda çözümü taraflar kendileri bulacakları için her iki taraf ta bu süreçten kazanan olarak çıkacaktır.

                        Arabuluculuk Yöntemiyle hem taraflar arasındaki sorunlar kısa sürede ve daha ekonomik olarak çözümlenmiş olacak, hem de taraflar aralarındaki sorunları kendileri çözmüş oldukları için toplumsal ve sosyal barış sağlanmış olacaktır.

                        Arabuluculuk hakkında Arabuluculuk Daire Başkanlığının (0312) 414 81 15 numaralı telefonundan, www.adb.adalet.gov.tr internet adresinden bilgi alınabileceği gibi Uşak İlinde de Derneğimiz Yönetim Kurulunun aşağıda yazılı telefonlarından bilgi alınabilir.

                        Saygılarımızla.

 

                                                                                               Uşak Arabulucular Derneği adına,

                                                                                               Dernek Başkanı

                                                                                               Avukat Arabulucu Özkan Saruhan

 

 

 

 

WhatsApp Destek